Makülopati

Sarı Nokta Hastalığı

YAŞA BAĞLI MAKÜLA DEJENERASYONU

Yaşa bağlı maküla dejenerasyonu veya daha yaygın bilinen adı ile "sarı nokta hastalığı" yaşlanma ile birlikte gözün gören noktası olan maküla bölgesinde hasar oluşması ile karakterize bir hastalıktır.

Gözümüzün arkasında retina olarak adlandırılan sinir tabakasının ortasında yer alan maküla (sarı nokta) bölgesi merkezi görme ile ilgilidir ve görme fonksiyonunun yaklaşık %90 ını bu bölge yerine getirir. İşte bu hastalıkta da tam bu bölgede bir hasar meydana gelmekte ve buna bağlı olarak da merkezi görme bozulmaktadır. Neden bu bölgenin özellikle hasar gördüğünü tam olarak bilemiyoruz fakat birtakım dış faktörlerin bu hasarı kolaylaştırdığını çok iyi biliyoruz. Bunlar arasında genetik yatkınlık, sigara kullanımı, hipertansiyon, kalp hastalıkları açık renk gözlü olmak, uzun süre aşırı güneş ışığına maruz kalmak sayılabilir.

Hastalık kabaca ikiye ayrılabilir. 1)Kuru tip 2) yaş tip.

Kuru tip yaşa bağlı maküla dejenerasyonunda maküla bölgesinde ortaya çıkan hasar yavaş yavaş ilerlemekte ve yıllar içerisinde görme kaybına yol açmaktadır. Hastalığın bu tipinde hastalara destek tedavisi verilmektedir. Bu aşamada yaygın olarak kullanılan çeşitli vitaminlerin hastalığı düzeltmese de ilerlemesini belirgin olarak yavaşlattığı gözlenmektedir. İlerlemiş olgularda ise LWA adı verilen özel gözlüklerle hastanın görmesi arttırılmaya çalışılmaktadır.

Yaş tip maküla dejenerasyonunda ise maküla bölgesinde yeni damar yumakları oluşmaktadır. Vücut bu bölgede oluşan hasarı tamir etmek üzere maküla bölgesine yeni damar yapıları göndermekte fakat iyilik edeceğine kötülük etmektedir. Çünkü bu yeni damarlar son derece zayıf, kırılgan ve sağlıksız damarlardır ve sıklıkla kanamaya veya sıvı sızıntısına yol açmaktadır. İşte bu nedenle de hastanın görmesi hızla azalmaktadır. İşte yaş tipin kuru tipten en önemli farkı bu olası hızlı görme kayıplarıdır. Bu nedenle yaş tip maküla dejenerasyonunun tedavisi acildir ve görme kaybı kalıcı olmadan hızla başlanması gerekir.

Yaşa bağlı maküla dejenerasyonunda hastalar göz doktoruna en sık görme azalması yakınması ile başvurur. Görme azalmasının yanısıra çarpık görme, cisimleri büyük yada küçük görme gibi yakınmalara da rastlanır. Bazen ilk bulgu görmenin tamamen kapanmasıdır. 

Göz kliniğine başvuran bir yaşa bağlı maküla dejenerasyonu hastasında ilk ve hızla yapılması gereken ayırım hastalığın kuru tip mi yaş tip mi olduğunun araştırılmasıdır. Bu ayırımı yapabilmek için fundus florosein anjiografi FFA, SLO veya OCT optik koherens tomografi gibi tetkikler yapılabilir. Bu tetkikler tamamlandıktan sonra tedaviye hemen başlanabilir.

Tedavide kullanılan kombine vitamin preparatlarından daha önce söz edilmişti. Bunların yanısıra eğer yaş tip tanısı konuldu ise hızla bu yeni damarların geriletilmesi için ek bir tedavi planlanmalıdır. Bu amaçla eskiden yaygın olarak lazer tedavisi kullanılmışsa da yan etkiler ve düşük başarı oranı nedeni ile artık çok az sayıda hastada özel gerekliliklerle tercih edilmektedir. Bunlardan çok artık göz içerisine enjeksiyon yapılarak yeni damarların gerilemesine yol açan ilaçlar verilmektedir. Bu tedavi oldukça başarılı olmakta fakat tedavininin 1-1.5 ay aralarla tekrar edilmesi zorunluluğu bir dezavantaj olarak karışmıza çıkmaktadır. Uzun etkili yeni damar oluşumunu gerileten ilaçlar üzerinde yapılan çalışmalar halen devam etmektedir.